آستیگماتیسم چیست؟

آستیگماتیسم یا کژبینی (Astigmatism)، یکی از مشکلات رایج در بینایی است که غالباً به دلیل نقص در شکل و انحنای قرنیه، یا عدسی و یا نامنظمی شکل و انحنای لنز در پشت عنبیه ایجاد می­شود. در این حالت، نور به طور واضح بر روی شبکیه متمرکز نشده و در نقاط مختلف پخش می‌شودو به عبارتی دیگر تنها بخشی از شی در کانون توجه قرار گرفته و بخش های دیگر آن ممکن است مبهم و تار به نظر برسند. آستیگماتیسم به حالتی گفته می­شود که در آن تعدادی از دیوپترهای چشم کرویت خود را از دست داده و می­توانند با نزدیک بینی یا دوربینی چشم همراه باشد. ما این سه عارضه را به عنوان عیوب انکساری چشم می­شناسیم.

علت اصلی آستیگماتیسم چیست؟

همانطور که در پاراگراف اول اشاره شد، علت اصلی آستیگماتیسم، انحنای نامنظم قرنیه و یا عدسی چشم می­باشد. چشم سالم دارای قرنیه و عدسی با انحنای گرد (مانند سطح یک توپ صاف) هستند. این انحنا موجب می­شود تا نور ورودی به صورت مساوی شکسته و در نتیجه تصویری با وضوح بر روی شبکیه و در پشت چشم ایجاد می­کند.اما در چشمی که آستیگمات است، انحنای نامنظم قرنیه یا عدسی، نور را به صورت ناقص خم می­کند و موجب می‌شود تا تصویری تار یا کج و معوج دیده شود.

عوامل ژنتیکی و محیطی نیز می‌توانند در بروز آستیگماتیسم نقش داشته باشند. اگر یکی از اعضای خانواده آستیگماتیسم داشته باشد، احتمال ابتلا به آن در شما بیشتر خواهد بود. برخی از مطالعات نشان می­دهند که قرار گرفتن در معرض نور شدید UV در دوران بارداری یا سنین پایین نیز ممکن است خطر ابتلا به آستیگماتیسم را در فرد افزایش دهد.آسیب به قرنیه یا عدسی چشم در اثر ضربه یا جراحی و همچنین خشکی چشم نیز عواملی هستند که می‌توانند باعث تغییر در شکل قرنیه و ایجاد آستیگماتیسم شود. برخی از بیماری‌های چشمی مانند قوز قرنیه نیز باعث ایجاد عارضه آستیگماتیسم می­شوند.

تشخیص آستیگماتیسم

چشم پزشک به راحتی با نگاه کردن به درون چشم فرد می تواند آستیگماتیسم را تشخیص دهد. آستیگماتیسم ممکن است سبب اختلالاتی مانند دوربینی و نزدیک بینی شود. از آنجا که آستیگماتیسم به آهستگی پیشرفت می کند، بهتر این است که به محض مشاهده و یا احساس تغییرات شدید به چشم پزشک مراجعه کنید.

از علائم آستیگماتیسم میتوان به تاری دید در فواصل مختلف، دوبینی، خستگی چشم، سردرد، مشکل در رانندگی در شب و مشکل در تمرکز اشاره کرد. در زیر راههای تشخیص آستیگماتیسم توسط چشم پزشک به صورت مختصر توضیح داده شده­است.

• معاینه جامع چشم: معاینه جامع توسط چشم پزشک انجام می­شود که شامل چندین آزمایش برای ارزیابی حدت بینایی، عیوب انکساری و شکل قرنیه است.
• تست حدت بینایی: این تست برای سنجش میزان وضوح دید انجام می شود.
• آزمایش انکسار: آزمایش انکسار به منظور تعیین میزان آستیگماتیسم و سایر عیوب انکساری مانند نزدیک بینی و دوربینی انجام می­گیرد.
• کراتومتری: این آزمایش برای اندازه­گیری انحنای قرنیه چشم صورت می­گیرد.
• توپوگرافی قرنیه: این آزمایش برای تهیه نقشه رنگی از سطح قرنیه انجام می­شود و در تشخیص آستیگماتیسم نامنظم بسیار اهمیت دارد.

انواع آستیگماتیسم

به طور کلی آستیگماتیسم را به دو دسته عمده می­توان تقسیم کرد

• آستیگماتیسم منظم
• آستیگماتیسم نامنظم

آستیگماتیسم منظم
این نوع آستیگماتیسم به علت نقص بینایی در محور های قائم چشم بوجود می­آید. اختلاف درجه بین محورها نود درجه است و قرنیه دارای سطح تقریبا یکدستی است. آستیگمات منظم خود به ۵ زیر گروه تقسیم می شود:

• آستیگماتیسم مایوپی ساده
• آستیگماتیسم هایپرمتروپی ساده
• آستیگماتیسم مایوپی ترکیبی
• آستیگماتیسم هایپرمتروپی ترکیبی
• آستیگماتیسم مخلوط

در آستیگماتیسم مایوپی ساده یک چشم بیمار مایوپ بوده و چشم دیگر سالم است. در نوع آستیگماتیسم هایپرمتروپی یک چشم سالم و دیگری هایپرمتروپ است. در نوع آستیگماتیسم مایوپی ترکیبی هر دو چشم بیمار مایوپ هستند، در آستیگماتیسم هایپرمتروپی ترکیبی هر دو چشم فرد هایپرمتروپ و در آستیگماتیسم مخلوط، یک چشم مایوپ دیگری هایپرمتروپ می باشد..

آستیگماتیسم نامنظم
میزان شیوع آستیگماتیسم نامنظم کم بوده و در این نوع آستیگماتیسم سطح قرنیه صاف نمی­باشد. در سطح قرنیه ناهمواری هایی مشاهده می شود که این ناهمواری­ها سبب می­شوند درمان با عینک دشوار گردد.

چه افرادی بیش‌تر در معرض آستیگمات قرار دارند؟

افرادی که سابقه خانوادگی آستیگماتیسم یا سایر اختلالات چشم نظیر قوز قرنیه ، زخم یا نازک شدن قرنیه ،نزدیک‌بینی شدید، دوربینی شدید و یا سابقه انجام برخی جراحی‌های خاص نظیر عمل آب مروارید را دارند بیش­تر در معرض آستیگمات قرار می­گیرند. هیچ راهی برای پیشگیری از آستیگماتیسم وجود ندارد، اما معاینات منظم چشم می‌تواند در تشخیص زودهنگام و درمان آن مژثر باشد.

درمان آستیگماتیسم

• عینک: عینک‌ آستیگمات می‌تواند نور را به طور صحیح بر روی شبکیه چشم متمرکزکرده و تاری دید را بهبود بخشد.
• لنزهای تماسی: لنزهای تماسی آستیگمات مانند عینک عمل می‌کنند که می‌توانند تاری دید چشم را اصلاح کنند.
• جراحی: در موارد شدید آستیگماتیسم، می‌توان از جراحی لیزر برای اصلاح شکل قرنیه یا عدسی چشم استفاده کرد.

از چه نوع عینک هایی برای درمان آستیگماتیسم استفاده کنیم؟

بهترین نوع عینک به نیازهای فردی شما بستگی دارد. با چشم پزشک خود صحبت کنید تا تعیین کند که کدام نوع عینک برای شما مناسب است.

در صورتی که سلامتی چشمانتان برای شما مهم است می توانید با ما تماس بگیرید و روی دکمه زیر کلیک کنید:

در اینجا چند نکته برای انتخاب عینک مناسب برای درمان آستیگماتیسم آورده شده است. مطمئن شوید که نسخه شما به روز است. نسخه چشم شما باید هر یک یا دو سال یکبار به روز شده تا اطمینان یابید که عینک شما قدرت صحیح را دارد. در ضمن قاب هایی را انتخاب کنید که به درستی روی صورت شما قرار بگیرند. عینک باید راحت و ایمن باشد، نباید روی بینی و یا گوش شما فشار بیاورد.

نتیجه گیری

آستیگماتیسم  به دلیل نامنظمی در شکل قرنیه به وجود می­آید. در این عارضه لنز یا قرنیه که در سطح جلویی چشم قرار دارد، انحنا پیدا می­کند و در نتیجه موجب تغییر عبور نور به رتینای چشم و تاری دید می­شود. دو نوع اصلی آستیگماتیسم، آستیگماتیسم قرنیه و عدسی می­باشند. آستیگماتیسم قرنیه از عدم یکنواختی انحنای قرنیه به وجود آمده و آستیگمانیسم عدسی به علت عدم یکنواختی انحنای لنزها رخ می دهد. در زمان انتخاب عینک توجه داشته باشید که از عدسی­های باکیفیت استفاده کنید. عدسی های باکیفیت دید واضح تری را ارائه می­دهند و ماندگاری بیشتری دارند.با چشم پزشک خود در مورد پوشش های عدسی مشورت کنید. پوشش های عدسی می­توانند دید شما را در شرایط خاص نوری مانند رانندگی در شب یا استفاده از رایانه بهبود بخشند.